1. „Długo, drogo, nieskutecznie – leczenie uzależnień narkotykowych w Polsce”.
– Spotkanie odbyło się 27 stycznia 2011 w Gdańsku.
Relacje medialne Gdańsk, 27 stycznia 2011:
http://wybrzeze24.pl/gazeta-gdanska-aktualnosci/czy-metadon-wreszcie-trafi-do-gdanska
http://www.radiogdansk.pl/?a=posluchaj&sound_top=to_przyniosl_dzien&id=3982
http://www.tvp.pl/gdansk/informacja/panorama/wideo/27012011/3877147
http://infotuba.pl/styl_zycia/zdrowie_i_uroda/metadon_w_gdansku_a11246.xml
– Spotkanie 10 marca 2011, Opole
Relacje medialne, 10 marca 2011:
http://www.tvp.pl/opole/aktualnosci/spoleczne/leczenie-uzaleznien/4123089
http://opole.gazeta.pl/opole/1,35086,9228823,Odbieramy_szanse_uzaleznionym_od_narkotykow.html
– Spotkanie 28 czerwca 2011, Olsztyn
Relacje medialne Olsztyn, 28 czerwca 2011
2. Spotkanie w Urzędzie Miasta Gdańska, 9 luty 2011, Gdańsk
Relacje medialne:
3. Okrągły Stół „Długo, drogo, nieskutecznie”
Spotkanie odbyło się 20 kwietnia 2011 w Warszawie
Rekomendacje ze spotkania, w dniu 30 czerwca 2011
My terapeuci placówek ambulatoryjnych, zebrani na spotkaniu „Długo, drogo, nieskutecznie – leczenie uzależnień narkotykowych w Polsce”, zorganizowanym w Warszawie, w dniu 20 kwietnia 2011 roku zwracając się do wszystkich instytucji zaangażowanych w działania z zakresu przeciwdziałania narkomanii pragniemy skierować ich uwagę, na szereg zjawisk, które identyfikujemy jako mające niekorzystny wpływ na rozwój polskiego systemu pomocy i leczenia osób uzależnionych od narkotyków oraz realizację Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. 
1. Wybór metody leczenia jest w Polsce obciążony presją. System opieki zdrowotnej wymusza podejmowanie terapii drug free kosztem lecznictwa farmakologicznego, do którego dostęp jest bardzo ograniczony.
2. Profesjonalna interwencja na początkowym etapie leczenia, jest nadal raczej wyjątkiem niż regułą. Niedofinansowana pomoc ambulatoryjna częściej kieruje do leczenia zamiast leczyć, stąd mamy ciągle do czynienia z zjawiskiem „zastępowania stomatologów, protetykami”. Jest to podstawowa wada strukturalna, która nie pozwala zrównoważyć wzrostu wskaźników epidemiologicznych skutecznymi interwencjami. Poradnie leczenia uzależnień obejmują swoją opieką ponad połowę wszystkich pacjentów systemu, jednak na ich funkcjonowanie przeznaczane jest tylko 10% wszystkich nakładów na leczenie osób uzależnionych.
3. Lecznictwo stacjonarne (społeczności terapeutyczne), do którego dostępność jest prawdopodobnie najwyższa w Europie, obejmuje opieką do kilku procent osób problemowo używających narkotyków. Przejmuje ono natomiast ok. 75 % całego finansowania Narodowego Funduszu Zdrowia, przeznaczonego na całe lecznictwo narkotykowe. Terapia w ośrodku stacjonarnym, jest jedną z najdroższych procedur medycznych w ogóle, ponieważ nie podlega żadnej reglamentacji. Zjawisko tzw. „turystyki ośrodkowej” ma bardzo szeroki zakres, ponad 75% pacjentów ośrodków już wcześniej się w nich leczyło. Roczny pobyt pacjenta w ośrodku rehabilitacyjnym to koszt 30 do 40 tys. złotych. Od 2007 roku, liczba chętnych na leczenie stacjonarne spada, na dodatek prawdopodobnie trafia do niego wiele osób, które mogłyby z większym powodzeniem leczyć się ambulatoryjnie.
4. W wielu regionach naszego kraju (np. w opolskim, łódzkim, pomorskim, podlaskim, podkarpackim) istnieje problem monopolizacji leczenia narkotykowego przez duże organizacje, które odrzucają prowadzenie niektórych zupełnie podstawowych usług (leczenie substytucyjne, redukcja szkód), a inne traktują jako drugorzędne (leczenia ambulatoryjne). W efekcie, całe regiony pozbawione są wielu podstawowych zabezpieczeń pomocowych. Zwracamy uwagę, że monopolizujące rynek świadczeń dwie największe organizacje narkotykowe otrzymują blisko połowę całego krajowego finansowania leczenia, a lokalnie czasem 100 % (opolskie).
5. Działania postrehabilitacyjne, nie powinny być prowadzone w oddalonych od dużych miast placówkach stacjonarnych – zjawisko dość rozpowszechnione – ponieważ na ogół służą zakamuflowanemu i nieuzasadnionemu wydłużaniu rehabilitacji. Pacjent mieszkając w ośrodku nie usamodzielnia się, ma bardzo utrudniony dostęp do rynku pracy czy do nauki.
6. Ogromnym problemem dla podmiotów powołujących nowe programy substytucyjne, jest deficyt lekarzy zainteresowanych taką działalnością. W całej Polsce działa tylko ok. 25 takich lekarzy.
7. W Krakowie miało miejsce rozwiązanie przez zarząd Stowarzyszenia Monar Centrum Terapii Narkomanów, jedynej w Polsce struktury regionalnej i miejskiej, która z powodzeniem realizowała przez blisko dwie dekady politykę zabezpieczenia minimalnych potrzeb pomocowych i leczniczych.
4. Spotkania z ekspertami
Spotkanie 12 maja 2011 w Warszawie z Tomas’em Zabransky
Spotkanie 18 maja 2011 w Warszawie z Rick’iem Leanes’em
SPOTKANIE TO ODBYŁO SIĘ 18 MAJA O GODZINIE 13:00 W SIEDZIBIE STOWARZYSZENIA JUMP 93 I POLSKIEJ SIECI POLITYKI NARKOTYKOWEJ
(Centrum Dialogu- My, Narkopolacy, ul. Chmielna 26).
Rick Lines jest dyrektorem wykonawczym IHRA od 2010.
Pracuje w zakresie HIV / AIDS i redukcji szkód oraz adwokacji od wczesnych lat 90-tych. Jest znany z wiodących działań dotyczących wpływu na zahamowanie epidemii HIV / AIDS w więzieniach, w tym redukcji szkód, wymiany igieł i strzykawek, walki o prawa człowieka, kwestii polityki narkotykowej oraz kary śmierci za przestępstwa narkotykowe. Przed dołączeniem do IHRA, Rick pracował na wyższym szczeblu organizacji pozarządowych w Kanadzie i Irlandii; działał jako doradca w kwestiach epidemii HIV w więzieniach dla kilku agencji ONZ.
Jest członkiem grupy doradczej Technical Advisory Group to the Global Commission on HIV and the Law oraz członkiem Reference Group to the United Nations on HIV and Injecting Drug Use. Regularnie publikuje i występuje na arenie międzynarodowej; jest socjologiem oraz magistrem International Human Rights Law.
5. Spotkanie w Krajowym Biurze ds. Przeciwdziałania Narkomanii, 30 czerwca 2011, Warszawa
6. Forum Przeciw Wykluczeniu Społecznemu, 21-24 września 2011, Zakopane
Relacja ze spotkania autor: zespół Global Drug Policy program, OSF
Zakończyło się Ogólnopolskie Forum Integracji Społecznej (http://www.polprom.org.pl/html/ofis.html ), odbywające się w dniach 21-25 września 2011 w Zakopanem. Tematem konferencji były różne aspekty wykluczenia społecznego, w tym spowodowanego przez używanie substancji psychoaktywnych.
W ramach konferencji głównej odbywały się liczne panele dyskusyjne, jeden z nich – „Współpraca interdyscyplinarna przeciw wykluczeniu społecznemu” – koncentrował się na sposobach pomocy osobom, które problemowo używają substancji psychoaktywnych, a także są od nich uzależnione.
Jacek Charmast – koordynator Biura Rzecznika Praw Osób Uzależnionych – zwrócił uwagę na konieczność wdrażania zintegrowanego modelu systemu leczenia, jaki promuje m.in. Polska Sieć Polityki Narkotykowej (http://politykanarkotykowa.pl), której jest członkiem.
„Opowiadamy się za humanizacją prawa narkotykowego oraz za humanizacją polskiego systemu leczenia osób uzależnionych. Uważamy, że używanie narkotyków należy do sfery problemów opieki zdrowotnej, lecznictwa, a nie systemu karnego i więziennictwa. System leczenia powinien być skuteczny, zrównoważony, umożliwiający równy dla wszystkich dostęp do terapii substytucyjnej” – deklarował Charmast. Nawoływał również do przeniesienia punktu ciężkości, a przede wszystkim środków NFZ, z leczenia stacjonarnego (ośrodki leczące metodą społeczności terapeutycznych) na inne formy pomocy, w tym przede wszystkim na leczenie ambulatoryjne.
O tym jak z problemem narkotyków, uzależniania i problemowego używania substancji psychoaktywnych radzą sobie inne kraje świata mówiła Karolina Walęcik z Global Drug Policy program: „Podstawą polityki narkotykowej powinna być wiedza naukowa i pragmatyzm, a nie ideologie i obawy związane z narkotykami. Sektor opieki zdrowotnej i policji powinny ze sobą ściśle współpracować, gdyż przynosi to wymierne, bardzo pozytywne efekty”. Jako przykład podała Szwajcarię i Portugalię – kraje, które na skutek wprowadzonych zmian w polityce narkotykowej potrafiły uporać się z problemem zakażeń HIV wśród osób przyjmujących narkotyki dożylnie, a także skutecznie ograniczyć konsumpcję heroiny. Możliwe to było m.in. dzięki wprowadzeniu na szeroką skalę programów redukcji szkód, w tym wymiany igieł i strzykawek, udostępnieniu pokojów iniekcyjnych oraz terapii substytucyjnej.
„Redukcja szkód jest dobrym sposobem na zapobieganie wykluczeniu społecznemu. Leczenie substytucyjne stwarza osobom uzależnionym od opiatów możliwość stabilnego, normalnego funkcjonowania w społeczeństwie, tj. podejmowanie aktywności zawodowej, uczestnictwo w terapii oraz bycie pełnoprawnym członkiem rodziny. Z kolei program wymiany igieł i strzykawek znacznie minimalizuje ryzyko zakażenia HIV wśród osób, które nie są w stanie zaprzestać dożylnego przyjmowania narkotyków” – podkreśla dyrektor Global Drug Policy program, Kasia Malinowska- Sempruch.
Dodajmy, że w Portugalii posiadanie i używanie wszelkich narkotyków zostało 10 lat temu zdekryminalizowane (tzn. nie podlega prawu karnemu, a jedynie administracyjnemu) natomiast w Szwajcarii, mimo braku dekryminalizacji, legalnie dostępna jest medyczna heroina – dostarczana i kontrolowana przez państwo – podawana najciężej uzależnionym, u których terapia metadonem nie przynosi pozytywnych efektów.
Ważną kwestią, którą poruszali słuchacze panelu była organizacja współpracy różnych instytucji, w tym organizacji pozarządowych, na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu. Wśród różnych metod wymieniano Komisje Dialogu Społecznego, organizację Okrągłych Stołów z udziałem ekspertów, a także tworzenie Koalicji Lokalnych. „Jeżeli kilka różnych organizacji ma podobny pomysł na realizację jakiegoś celu to warto w takiej sytuacji utworzyć koalicję i wystąpić razem o przyznanie środków, połączyć potencjał i wspólnie realizować program” – sugerowała Renata Durda – kierownik warszawskiej „Niebieskiej Linii”.
Spotkanie podsumowała moderatorka panelu Anna Baranowska- Wolnicka – psycholog i psychoterapeuta z Instytutu Psychologii Klinicznej UJ: „Dyskusja jaka miała dzisiaj miejsce jest niezwykle ważna. Potrzeba jak najwięcej spotkań, gdzie uświadamia się pewne sprawy i pracuje na konkretach. Zamiast górnolotnych stwierdzeń i generalizacji problemów powinniśmy skupiać się na konkretnych zagadnieniach, które nas otaczają. Przede wszystkim nie rywalizujmy tylko współpracujmy dla dobra rozwiązania problemu, a nie własnej korzyści”.
Z ogromną przyjemnością informujemy, że na zakończenie konferencji, podczas uroczystej gali, Kasia Malinowska-Sempruch, dyrektor Global Drug Policy program została uhonorowana tytułem „LIDER RÓWNYCH SZANS 2011”, przyznawanym za szczególną wrażliwość na problemy społeczne. Nagrodę wręczył Pan Marek Domagała, prezes zarządu Fundacji Promocji Inicjatyw Społecznych.
7. Spotkanie „Jak wspierać krajowe strategie przeciwdziałania narkomanii”, 28 września 2011, Kraków
Na spotkaniu w dniu 28 września 2011 roku, w Miejskim Ośrodku Wspierania Inicjatyw Społecznych w Krakowie, jego uczestnicy reprezentujący organizacje działające w obszarze przeciwdziałania narkomanii (PN), podkreślili potrzebę stałej współpracy podmiotów zainteresowanych kreowaniem regionalnej i miejskiej polityki leczniczej w zakresie rozwiązywania problemów narkotykowych.
Współpraca dotyczyłaby wspierania samorządu w opracowaniu skuteczniejszych strategii PN, pozwalałaby instytucjom szybciej reagować na zidentyfikowane potrzeby społeczne, wskazywać deficyty systemu PN oraz określać jego priorytety, efektywniej i racjonalniej wydawać przeznaczone na pomoc środki finansowe, wspierać tworzenie zintegrowanych ofert leczniczych. Uczestnicy zauważyli, że racjonalne gospodarowanie dostępnymi zasobami jest szczególnie ważne w warunkach nadchodzącego kryzysu.
Dane przedstawione na spotkaniu przez przedstawicieli Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Biura Rzecznika Praw Osób Uzależnionych, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka wskazują na problemy wielu miast i regionów wynikające z braku racjonalnej polityki leczniczej: nierównowagę w dostępie do podstawowych świadczeń leczniczych (usługi tańsze i skuteczniejsze są wypierane przez świadczenia droższe i mniej efektywne), samorządy organizują pomoc wskazując priorytety w sposób arbitralny lub opierając się na nie zweryfikowanych opiniach, priorytety krajowych strategii ochrony zdrowia, w tym kolejnych Krajowych Programów Przeciwdziałania Narkomanii są często przez samorządy ignorowane.
Przy omawianiu problemu nierównowagi w dostępie do świadczeń wskazano na potrzebę realizacji założeń organizacyjnych dla lecznictwa uzależnień, zawartych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011-2015. Uczestnicy zgodzili się, ze założenia te powinny być przedmiotem odniesienia dla organizacji pomocy w Krakowie i Małopolsce.
Uczestnicy spotkania uznali za konieczne powołanie zespołu multidyscyplinarnego, który wprowadzi do polityki społecznej miasta Krakowa i regionu małopolskiego mechanizmy konsultacji społecznych. Zespół taki, zajmujący się problematyką narkomanii i HIV/AIDS składałby się z przedstawicieli organizacji pozarządowych, przedstawicieli samorządu miasta i regionu, Narodowego Funduszu Zdrowia, niezależnych zaproszonych do współpracy ekspertów. Uczestnicy przyjęli deklarację Marka Zygadły, reprezentującego Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym w sprawie organizacji jeszcze w roku bieżącym pierwszego spotkania, w wyniku którego rzeczony zespół multidyscyplinarny zostanie powołany.
